Nó thường được làm từ hai hay nhiều thanh cây lớn kèm theo một chuôi ngắn. Cây đập lúa được vung lên rồi đập xuống nhiều lần vào đống hạt, làm hạt rời khỏi vỏ và thân lúa. Kích thước và hình dạng cụ thể của cây đập lúa được người nông dân làm cho phù hợp với loại ngũ cốc thu hoạch. Ví dụ, cây đập lúa của nông dân dùng đập lúa mì thường làm từ hai miếng gỗ, kích thước thanh thứ nhất dài 1,5 m đường kính 3 cm và kích thước của thanh thứ hai dài 1 m, đường kính 3 cm với một khúc côn nhẹ ở phía cuối. Cây đập lúa được sử dụng cho các loại ngũ cốc khác nhau sẽ có kích thước khác nhau.

Ở nhiều nước, cây đập lúa nói chung không còn được sử dụng do sự xuất hiện của các công nghệ mới như máy gặt đập liên hợp giảm nhân công, tăng năng suất. Nhưng ở một số nơi, như Minnesota chỉ dùng cây đập lúa mới thu hoạch được lúa hoang dã, do công cụ này gọn gàng tiện dụng, kích thước dài không quá 80 cm